Celem zarówno małej jak i dużej retencji jest zachowanie wody opadowej w miejscu, gdzie ona spadła. Zbiorniki retencyjne gromadzą ją w okresie nasilonych opadów i stanowią rezerwuar wody na czas suszy. To pozwala na przetrwanie wodnym ekosystemom, znacznie spowalnia również procesy suszowe. Zbiorniki retencyjne zmniejszają także ryzyko powodziowe. Budowa małych i dużych zbiorników wodnych ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia skutków skrajnych zjawisk hydrologicznych, jakich obecnie doświadczamy na skutek zmian klimatu.
Małe i duże zbiorniki retencyjne poprawiają lokalny bilans wodny, w tym wyrównują poziom wód gruntowych. Fot. Pixabay
Duże zbiorniki retencyjne współtworzą środowisko naturalne, sprzyjają funkcjonowaniu wielu ekosystemów.
Stanowią również atrakcję turystyczną, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego okolicznych miejscowości. Duże zbiorniki wodne są tak projektowane, aby zasilać zarówno rzeki w okresach niżówki, jak i okoliczne pola uprawne. Zbiorniki retencyjne mają duże znaczenie przyrodnicze. Budując je i modernizując już istniejące, Wody Polskie starają się stosować rozwiązania proekologiczne, przyjazne naturze. Realizując inwestycje związane z poprawą retencji, nie będziemy pogarszali jakości wód. Nie mamy również zamiaru naruszać piękna krajobrazu. Nasze działania traktujemy nie jako kolizję, a raczej jako współtworzenie środowiska naturalnego. Przykład? Dziś większość sztucznych, dużych zbiorników w Polsce stanowi obszary Natura 2000, jak choćby zbiornik Jeziorsko w woj. łódzkim czy Klimkówka na Podkarpaciu.
Wielofunkcyjne zbiorniki wodne pomagają zarówno w łagodzeniu skutków suszy, jak i powodzi. Małe i duże – poprawiają bilans wodny w swojej okolicy. Dlatego Wody Polskie uznają budowę zbiorników retencyjnych za jedno z kluczowych rozwiązań pomocnych w niwelowaniu skutków zarówno deficytu wody, jak i w okresach wezbrań spowodowanych gwałtownymi opadami. Wobec nasilających się zmian klimatu, jest to najskuteczniejsze rozwiązanie, aby zapewnić właściwą ilość wody niezbędnej dla ludzi, gospodarki i środowiska.
Obecnie w Polsce retencjonujemy zaledwie 6,5% wody, a potrzebujemy przynajmniej dwa razy więcej, aby skutecznie przeciwdziałać zarówno skutkom suszy, jak i powodzi.
Celem gospodarki wodnej jest dwukrotne zwiększenie retencji w Polsce. Przykładowo w Hiszpanii retencja sięga 45% przy 1900 zbiornikach. U nas jest ich 100. Mamy więc dużo do zrobienia. Obecny plan zakładający dwukrotne zwiększenie retencji jest przewidziany do 2027 roku. Potem zapewne pojawią się kolejne założenia, ponieważ retencję w Polsce trzeba stopniowo zwiększać. Nasz kraj należy do najuboższych w zasoby wodne w całej Europie! Na jednego mieszkańca przypada u nas trzy razy mniej wody, niż na przeciętnego Europejczyka. A w czasie suszy – zasobność ta spada o kolejnych 50%. Dlatego konieczne są kompleksowe działania, dla zachowania zasobów wodnych na poziomie, który będzie wystarczający dla rosnącej populacji mieszkańców Polski, dla rolnictwa i innych gałęzi gospodarki.
W czasie suszy mamy rocznie dostępnych tylko 1000 m3 zasobów wodnych – średnio w przeliczeniu na jednego na mieszkańca Polski.
Nasze Gospodarstwo zajmuje się modernizacją oraz budową dużych i małych zbiorników wodnych. Wspieramy również samorządy w odnawianiu oraz tworzeniu retencji. Jednym z głównych dokumentów planistycznych, które mają wspomóc prowadzenie zrównoważonej gospodarki wodnej w całym kraju jest plan przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS). Dokument będzie zawierał m.in. wykaz rekomendowanych inwestycji dla konkretnych gmin i regionów. Celem jest szeroko rozumiana poprawa bezpieczeństwa wodnego w Polsce. Plan przeciwdziałania skutkom suszy zostanie przyjęty pod koniec tego roku w drodze rozporządzenia ministra właściwego ds. gospodarki wodnej. Dokument będzie m.in. pomocny w tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego przez gminy. Znajdą się w nim różne wskazania takie jak tworzenie terenów zielonych w miastach w ramach tzw. błękitno-zielonej infrastruktury, odtwarzanie oczek śródpolnych czy stawów na terenach użytkowych i nieużytkach, itp.
Każdy z nas może się włączyć w zwiększanie retencji, siejąc kwietne łąki zamiast trawy, sadząc krzewy i drzewa, zakładając ogrody deszczowe czy oczka wodne.
Przepisy pozwalają na tworzenie przydomowych oczek wodnych i ogrodów deszczowych zasilanych wodami opadowymi bez zgód czy pozwoleń wodnoprawnych. Właściciele działek, ogródków i gospodarstw rolnych mogą zamiast trawników, które potrzebują intensywnego podlewania i pielęgnacji, wybierać mniej wymagające kwietne łąki, które zatrzymują wilgoć w glebie. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na naszej stronie internetowej w zakładce Mała retencja na naszej stronie. https://www.wody.gov.pl/mala-retencja/na-czym-polega-mala-retencja.
Zespół Komunikacji Społecznej
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
